تهيه مدل ذوب برف حوزه آبريز به كمك سنجش از دور (RS) و سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS)

عنوان تز: تهيه مدل ذوب برف حوزه آبريز به كمك سنجش از دور (RS) و سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS)
استاد راهنما: دكتر عليرضا برهاني داريان
دانشجو: جمال ضاهرپور
مقطع: ارشد
رشته: مديريت منابع آب
سال و محل انجام: 1381، دانشكده عمران دانشگاه صنعتي خواجه نصير طوسي
کلمات کليدی: حوزه آبريز دز، پوشش برفي، مدل پيش بيني جريان، سنجش از دور(RS)، سيستم اطلاعات جغرافياييGIS، ILWIS و AVHRR/ NOAA

چكيده:
امروزه افزايش جمعيت و زندگي در دنياي مدرن، آب را به‏عنوان يكي از تعيين كننده‏ترين پارامترهاي برنامه ريزي‏هاي شهري و اجتماعي و حتي سياسي مطرح نموده است، تا آنجا كه نزاع آينده كشورهاي به‏ويژه با منابع آبي مشترك را حول حقوق آبي هر كشور پيش بيني مي كنند. از طرفي استفاده بهينه از اين منبع حياتي مستلزم اطلاع هرچه دقيق‏تر از ميزان موجودي آن در منطقه مورد نظر، تغييرات زماني و مكاني آن و برنامه‏ريزي دقيق نگهداري و بهره برداري از آن مي‏باشد.

دست‏يابي به اين مطالبات متخصصان امر را ناگزير به استفاده از تمامي امكانات موجود كرده است. از اين رواست كه فنون پيشرفته‏اي نظير سنجش از دور(RS) و سيستم‏هاي اطلاعات جغرافيايي(GIS)، كه امكان اطلاع از شرايط حوزه از جنبه‏هاي مختلف و تجزيه و تحليل سريع‏تر و دقيق‏تر اين اطلاعات را ميسر ساخته‏اند، جايگاه ويژه‏اي در مطالعات هيدرولوژيكي و منابع آب يافته‏اند.

در حوزه‏هاي برف‏گير ايران مطالعه پوشش برف عموماً به روش‏هاي قديمي انجام شده، در استفاده از تكنيك‏هاي جديد تلاش زيادي صورت نپذيرفته است. تهيه مدل پيش بيني بلند مدت جريان ورودي به سد دز، به روش برفابي و به كمك داده‏هاي سنجش از دور، موضوع مورد مطالعه در اين تحقيق مي باشد. در روش متداول برفابي پس از تعيين پارامترهاي مورد نياز مدل برفابي شامل بارش ماهانه يا فصلي حوزه، آب معادل برف، دما و جريان ورودي به سد در طول يك دوره آماري 27 ساله و براساس رگرسيون چند متغيره، مدل پيش بيني جريان براي دوره‏هاي يك الي شش ماهه تهيه شده است. در مرحله بعد نتايج آب معادل برف حاصل از تلفيق تكنيك هاي متداول با داده‏هاي سنجش از دور يا مساحت پوشش برفي حاصل از تصاوير جايگزين اندازه‏گيري‏هاي زميني گرديده، مدل‏هاي پيش بيني جريان در همان دوره‏هاي يك الي شش ماهه تهيه شده‏اند. مقايسه نتايج اين دو روش نشان مي‏دهد كه كاربرد داده‏هاي حاصل از تصاوير ماهواره‏اي ميزان پيش بيني حجمي را تا حدود 22 درصد براي مدت زمان يك ماه و 10درصد براي دوره شش ماهه فروردين تا شهريور بهبود بخشيد.